عاشق وب: یک مطالعه جدید روی تفاوت ها در نحوه بیان پروتئین ها توسط یک ژن، دلیل اینکه چرا در مردان سبب خطر بیشتر برای مبتلاشدن به اسکیزوفرنی می شود و در زنان، احتمال مبتلاشدن به لوپوس را بیشتر می کند، توضیح داده است.
به گزارش عاشق وب به نقل از ایسنا و به نقل از نیو اطلس، یک مطالعه جدید در مورد فعالیت وابسته به جنسیت یک ژن خاص تحقیق کرده است. ژنی که با خطر مبتلاشدن به لوپوس و سندرم شوگرن که از بیماری های خود ایمنی هستند و اسکیزوفرنی مرتبط می باشد.
این تحقیق نشان میدهد که جنسیت یک فرد می تواند بطور مستقیم اثرات تنوع ژنتیکی را تقویت کند و بینش تازه ای از نحوه بروز بعضی از بیماری ها در زنان و مردان با نرخ های مختلف ارائه می دهد.
“استیون مک کارول”، نویسنده ارشد این تحقیق جدید می گوید: همه ما بیماری هایی را می شناسیم که زنان یا مردان، بیشتر به آنها مبتلا می شوند، اما ما هیچ تصوری از چرایی این مساله نداشتیم. این مطالعه هیجان انگیز است، برای اینکه یکی از نخستین یافته های ما در زمینه زیست شناسی این مساله است.
این تحقیق جدید بر روی ژنی به نام “C۴” تمرکز دارد. این ژن، پروتئینی را که بعنوان “مؤلفه مکمل ۴” شناخته شده است، بیان می کند که بدن از آن برای برچسب زدن به قطعات سلولی غیرضروری برای از بین رفتن توسط سلول های ایمنی بدن استفاده می نماید.
قبل از این مشخص شده بود که متغیرهای موجود در ژن C۴ مهمترین عامل خطر مبتلاشدن به اسکیزوفرنی هستند، اما C۴ در عین حال می تواند از بدن در مقابل سایر بیماری ها مانند لوپوس و سندرم شوگرن محافظت کند.
لوپوس منتشر یا لوپوس اریتماتوس سیستمیک (Systemic Lupus Erythematosus) در پزشکی با علامت اختصاری SLE گونه ای از انواع بیماری های خود ایمنی است که در آن سیستم دفاعی بدن، مقابل ارگان ها و بافت های پیوندی خودی عمل کرده و به آنها لطمه می رساند. زنان در مقابل این بیماری ۱۰ برابر بیشتر از مردان لطمه پذیرند. این بیماری اغلب پوست و چندین اندام داخلی را درگیر می کند و با وجود اتوآنتی بادی در خون هم راه است. سیر بالینی لوپوس شامل دوره های فعالیت و بهبود است. لوپوس (Lupus) در زبان لاتین به مدلول گرگ و اریتما (Erythema) در زبان یونانی به مدلول سرخی است. این نام به خاطر شکل لکه سرخ بر پوست است که شبیه جای گازگرفتگی گرگ است.
نشانگان(سندرم) شوگرن (Sjögren’s syndrome) نوعی اختلال التهابی مزمن و وابسته به دستگاه ایمنی است که با اختلال در عملکرد غدد برون ریز (غدد اگزوکرین) و سایر تظاهرات سیستمیک مشخص می شود. این سندروم به دو نوع اولیه و ثانویه تقسیم می شود.
“مک کارول” می گوید: انواع ژن C۴ با لطمه پذیری کم و زیاد در سیستم های مختلف اندام وجود دارد.
این مطالعه نشان میدهد که افرادی که نسخه های بیشتری از ژن C۴ دارند، نسبت به افرادی دارای کمترین مقادیر از این ژن هستند، بیشتر از ۱۶ برابر احتمال مبتلاشدن به سندرم شوگرن و هفت برابر احتمال مبتلاشدن به لوپوس کمتری دارند. از جانب دیگر، افرادی که بیشترین ژن C۴ را داشتند، ۱.۶ برابر بیشتر از دیگران در معرض مبتلاشدن به اسکیزوفرنی هستند.
این مشاهدات یک یافته کافی و قانع کننده بود و موجب شناخت از منشاء بیماری خودایمنی لوپوس و اسکیزوفرنی شد. اما مرحله بعدی این تحقیق درباره تفاوت های جنسیتی در فعالیت C۴ بود.
این تحقیق نشان داد زنان و مردان با توجه به این که پروفایل ژنتیکی کاملاً مشابهی دارند، می توانند حجم متفاوتی از پروتئین C۴ را نشان دهند. این بدان مدلول است که بنظر می رسد مردان در مقایسه با زنان، دارای مقادیر بیشتری از بیان پروتئین C۴ هستند.
ردیابی این داده ها بر روی تفاوت های جنسیتی در میزان بروز بیماری ها نشان میدهد که این تفاوت در فعالیت C۴ ممکنست توضیح دهد که چرا مردان بیشتر به اسکیزوفرنی مبتلا می شوند، در صورتیکه زنان بر اثر بیان این ژن، بیشتر به بیماری لوپوس یا سندرم شوگرن مبتلا می شوند.
این مطالعه سبب سوالات بی پاسخ زیادی شده است. بعنوان مثال، هم اکنون دقیقاً معین نمی باشد که چگونه مردان و زنان که دارای پروفایل ژنتیکی مشابهی هستند، حجم های مختلفی از این پروتئین را بیان می کنند؟ آیا بین زن و مرد تفاوت بیولوژیکی وجود دارد که موجب می شود ژن های مشابه پروتئین ها را در حجم های مختلف بیان کنند؟ همین طور معین نمی باشد که این تفاوت جنسیتی خاص در افراد دو جنسیتی چگونه بروز می کند.
“مک کارول” می گوید: نتیجه فوری و گوشزد مطالعه ما این است که جنسیت باید هنگام انجام آزمایشات پزشکی بالینی برای داروهای جدید مورد توجه قرار گیرد.
وی ادامه داد: بعنوان مثال، پژوهشگران باید اطمینان حاصل کنند که داروهایی که C۴ را تحت تاثیر قرار می دهند، ناخواسته خطر مبتلاشدن به بیماری های خودایمنی را افزایش ندهند. دانشمندان همین طور باید این احتمال را در نظر بگیرند که چنین داروهایی ممکنست در بیماران مرد و زن اثرات مختلفی داشته باشد.
این مطالعه جدید در مجله Nature انتشار یافته است.
منبع: عاشق وب
